Tinh
dầu bưởi có 101 tác dụng đối với sức khỏe và chăm sóc sắc đẹp. Do vậy, việc sản
xuất tinh dầu bưởi có chất lượng cao (độ tinh khiết, hàm lượng hoạt chất…) là
điều hết sức cần thiết. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp các dữ liệu về
cách sản xuất tinh dầu bưởi truyền thống, tóm tắt về các nghiên cứu về sản xuất
tinh dầu bưởi trên thế giới và quy trình sản xuất tinh dầu bưởi aotanica.
I. Cha ông ta làm tinh dầu bưởi như
thế nào?
Từ ngàn xưa, cha ông ta đã biết
công dụng của tinh dầu bưởi và cách làm tinh dầu bưởi.
Cách làm đơn giản nhất là cắt nhỏ
vỏ bưởi, bỏ vào nước đun sôi. Hơi nước bốc lên có chứa tinh dầu bưởi. Chúng ta
có thể dùng trực tiếp hơi nước này hoặc ngưng tụ lại để tách tinh dầu và nước.
Điều này do tinh dầu không tan trong nước và nổi lên trên nước.
Hiện nay, rất nhiều nơi sản xuất
tinh dầu được sản xuất theo phương pháp này (mô hình như thiết bị nấu rượu).
Ưu
điểm: Quy trình
thiết bị đơn giản, rẻ tiền. Nếu bạn làm ở nhà, bạn hoàn toàn an tâm về tinh dầu
của bạn là tinh dầu thật.
Nhược
điểm:
1. Tốn
thời gian
2. Hiệu
suất thấp. thường là 1-2 ml tinh dầu/1kg vỏ bưởi
3. Tinh
dầu có độ tinh khiết không cao (Tinh dầu có lẫn nhiều hợp chất ít có tác dụng.)
II. Thế giới đã nghiên cứu gì?
Do tinh dầu có nhiều công dụng, do vậy, có nhiều công trình khoa học nghiên cứu về vấn đề này. Nhìn chung có các công nghệ sau đây
1. Công nghệ ép lạnh (cold press)1
Theo công nghệ này, vỏ bưởi được ép ở áp lực cao (cao hơn nhiều so với máy ép nước nhà bạn). Hỗn hợp thu được sau quá trình này được đem ly tâm để tách lấy tinh dầu.
Ưu điểm: Một số thành phần dễ phân hủy vẫn còn (do không dùng nhiệt độ).
Nhược điểm: Nếu vận hành và máy móc không chuẩn, có thể quá nhiệt cục bộ trong lúc ép. Bên cạnh đó, có nhiều tạp chất hòa tàn trong tinh dầu không thể phân tách được. Điều này đặc biệt quan trọng ở điều kiện Việt Nam, khi quá trình trồng trọt có sử dụng một số thuốc bảo vệ không đúng quy cách.
1. Công nghệ ép lạnh (cold press)1
Theo công nghệ này, vỏ bưởi được ép ở áp lực cao (cao hơn nhiều so với máy ép nước nhà bạn). Hỗn hợp thu được sau quá trình này được đem ly tâm để tách lấy tinh dầu.
Ưu điểm: Một số thành phần dễ phân hủy vẫn còn (do không dùng nhiệt độ).
Nhược điểm: Nếu vận hành và máy móc không chuẩn, có thể quá nhiệt cục bộ trong lúc ép. Bên cạnh đó, có nhiều tạp chất hòa tàn trong tinh dầu không thể phân tách được. Điều này đặc biệt quan trọng ở điều kiện Việt Nam, khi quá trình trồng trọt có sử dụng một số thuốc bảo vệ không đúng quy cách.
H1. Máy ép trục viết dùng trong
công nghệ ép lạnh
2. Công
nghệ chưng cất trực tiếp2
Chưng
cất trực tiếp là cách bỏ nguyên liệu vào với nước để chưng cất.
H2. Thiết bị chưng cất trược tiếp
3. Microwave3
Chưng
cất có hỗ trợ của vi sóng. Nguyên liệu (vỏ bưởi) được cho vào vi sóng. Các vi
sóng sẽ làm các phân tử nước trong nguyên liệu dao động, nóng lên và thoát ra
ngoài. Kèm theo đó là sự đi ra của tinh dầu.
H3. Chưng cất có sử dụng microwave
4. Chưng
cất lôi cuốn hơi nước4
Hơi
nước từ nồi hơi, được sục qua nguyên liệu và cuốn theo tinh dầu. Hỗn hợp hơi và
tinh dầu sẽ được ngưng tụ. Sau đó tinh dầu được tách ra khỏi hỗn hợp và làm
khan.
H4. Thiết bị chưng cất lôi cuốn
hơi nước
III. Quy trình sản xuất tinh dầu bưởi
aotanica5
Để sản xuất tinh dầu aotanica chất
lượng. Chúng tôi tập trung vào 4 khâu: (i) Kiểm soát vùng nguyên liệu (làm việc với hợp tác xã,
trang trại nguyên liệu, cửa hàng chế biến bưởi…); (ii) Nghiên cứu các thông số
vận hành, công nghệ phù hợp; (iii) Đào tạo kỹ thuật viên vận hành có kinh nghiệm
và thiết lập quy trình sản xuất chuẩn; (iv) Phân tích GC-MS để kiểm tra thành
phần trước khi đưa ra thị trường.
H5.
Quy trình công nghệ sản xuất tinh dầu aotanica
Trong đó trọng tâm là dùng công
nghệ nào?
Với mỗi loại tinh dầu, chúng tôi
đều khảo sát các công nghệ trước khi quyết định chọn phương pháp chiết tách. Với
tinh dầu bưởi, chúng tôi chọn phương pháp chưng tách phân đoạn. Đây là phương
pháp phân tách được ứng nhiều trong công nghệ lọc dầu, dùng để phân tách các
phân đoạn dầu mỏ có nhiệt độ sôi khác nhau thành các sản phẩm khác nhau (xăng,
diesel…). Với phương pháp này, chúng tôi có thể hiệu chỉnh để đảm bảo độ ổn định
của sản phẩm đầu ra. Đồng thời, đạt được tinh dầu có độ tinh khiết cao, hàm lượng
hoạt chất có thể kiểm soát được.
H6.
Mô hình thiết bị chưng cất phân đoạn dùng trong chưng cất tinh dầu aotanica
IV. Tài liệu tham khảo
1. http://www.experience-essential-oils.com/methods-of-extracting-essential-oils.html
2. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0899900716302131
3. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0959652616310046
4. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780124095472115574
5. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0260877416300115
1. http://www.experience-essential-oils.com/methods-of-extracting-essential-oils.html
2. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0899900716302131
3. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0959652616310046
4. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780124095472115574
5. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0260877416300115
EmoticonEmoticon